ویروسی که به کبد حمله می‌کند

دکتر رشید رمضانی با اشاره به اینکه انتخاب روزی جهانی برای هپاتیت به جهت افزایش آگاهی پیرامون این بیماری بوده است، گفت: شیوع هپاتیت حاد با علت نامشخص در کودکان در برخی کشور‌ها توجه بیشتری را به عفونت‌های ویروسی حاد در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جلب کرده است. از سوی دیگر تلاش‌های جهانی حذف هپاتیت‌های ویروسی B، D و C را در اولویت قرار داده است.

او با بیان اینکه شکل مزمن سه هپاتیت B، D و C مسئول بیش از ۹۵ درصد مرگ‌های ناشی از هپاتیت است، تصریح کرد: مشاوره و ابزار تشخیصی، درمانی و پیشگیری از هپاتیت‌های مزمن ویروسی در سطح جهانی اغلب دور از دسترس همه افراد بوده و گاهی صرفا در بیمارستان‌های تخصصی متمرکز است.

۳۵۴ میلیون مبتلای جهانی به هپاتیت B و C

وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی هپاتیت مبنی بر «تسهیل دسترسی تمام افراد جامعه به مراقبت‌های تشخیصی_درمانی هپاتیت»، اظهار کرد: باید تمامی مبتلایان به هپاتیت دسترسی بهتری به درمان و مراقبت داشته باشند. این درحالی است که در جهان تنها ۱۰ درصد از افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن، تشخیص داده شده و ۲۲ درصد آن‌ها درمان دریافت می‌کنند. در عین حال تنها ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مبتلا به هپاتیت C تحت درمان قرار دارند و سالانه یک میلیون و ۱۰۰ هزار مرگ ناشی از عفونت هپاتیت B و C رخ می‌دهد.

رمضانی ادامه داد: حدود ۳۵۴ میلیون نفر در جهان مبتلا به هپاتیت B و C هستند که از این میان ۲۹۶ میلیون نفر به هپاتیت B و ۵۸ میلیون مورد مبتلا به هپاتیت C هستند.

حذف هپاتیت ویروسی تا سال ۱۴۱۰؛ یک هدف جهانی

او با اشاره به اینکه هدف سازمان بهداشت جهانی، حذف هپاتیت‌های ویروسی تا سال ۲۰۳۰ (۱۴۱۰) است، بیان کرد: در راستای دسترسی به این هدف، سازمان بهداشت جهانی دسترسی به اهدافی از جمله کاهش ۵۰ درصدی عفونت‌های جدید هپاتیت B و C، کاهش ۴۰ درصدی مرگ به دلیل سرطان کبد، اطمینان یافتن از تشخیص ۶۰ درصدی افراد دارای ویروس هپاتیت B و C، تحت درمان قرار دادن ۵۰ درصد از افراد واجد شرایط تا سال ۲۰۲۵ را برای کشور‌ها در نظر گرفته است.

روند رو به کاهش هپاتیت در ایران

رییس اداره هپاتیت وزارت بهداشت در خصوص میزان شیوع هپاتیت در کشور، گفت: مناطق مختلف جهان از لحاظ شیوع هپاتیت B به سه دسته نواحی با شیوع کم (میزان شیوع کمتر از ۲ درصد)، نواحی با شیوع متوسط (میزان شیوع ۲ تا ۸ درصد) و نواحی با شیوع بالا (میزان شیوع بالاتر از ۸ درصد) تقسیم بندی می‌شوند که بر این اساس ایران جزو کشور‌های با شیوع نسبتا کم هپاتیت B محسوب می‌شود. شیوع عفونت در جمعیت عمومی کمتر از یک درصد است و روند کاهشی هپاتیت B در کشور دیده می‌شود؛ به شکلی که سال ۱۳۹۵ تعداد ۸هزار و ۹۵۸ بیمار مبتلا به هپاتیت B در کشور شناسایی شدند و این آمار در سال ۱۴۰۰ به ۵ هزار و ۴۲۹ نفر رسیده است.

وی درباره میزان شیوع هپاتیت C، بیان کرد: کشور‌های عضو سازمان بهداشت جهانی در قالب ۶ منطقه جغرافیایی تقسیم بندی شده‌اند و ایران در منطقه مدیترانه شرقی قرار دارد. کمترین میزان شیوع هپاتیت C مربوط به ایران است. تمرکز اصلی شیوع هپاتیت C در ایران در گروه‌های پرخطر است و به همین دلیل تمرکز اصلی برنامه‌های تشخیصی و درمانی وزارت بهداشت بر این گروه‌ها است. طی سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۴۵۱ بیمار مبتلا به هپاتیت C در کشور شناسایی شدند.

او درباره جزئیات بیشتر گروه‌های در معرض خطر ابتلا به هپاتیت‌های C و B، توضیح داد: شیوع هپاتیت B مزمن در میان جمعیت عمومی یک درصد، در میان معتادان تزریقی ۲.۵ درصد، زندانیان ۲.۵ درصد و زنان آسیب‌پذیر ۱.۵ درصد بوده است. در عین حال شیوع هپاتیت C مزمن در میان جمعیت عمومی ۰.۳ درصد، معتادان تزریقی ۳۰درصد، زندانیان ۵.۹ درصد و در میان زنان آسیب پذیر ۷.۵ درصد است.

علائم و راه‌های انتقال هپاتیت چیست؟

وی در خصوص علائم ابتلا به هپاتیت و راه‌های انتقال آن، گفت: جایگاه ویروس هپاتیت B در کبد است. با ورود ویروس به بدن و گذر از دوره کمون، علائم بیماری آغاز می‌شود. علائم در فاز حاد بیماری با تب پایین، زردی خفیف، تهوع، استفراغ، درد شکم و… است؛ سپس بیماری وارد فاز مزمن می‌شود. در صورتی که بیماری بیش از شش ماه در بدن بماند هپاتیت مزمن و کمتر از شش ماه هپاتیت حاد است.

او با اشاره به اینکه هپاتیت C معمولا بی‌علامت است، بیان کرد: انتقال هپاتیت B بیشتر از طریق رفتار‌های پرخطر جنسی است، اما سایر راه‌ها مانند استفاده از فرآورده خونی آلوده، سرنگ مشترک، وسایل آرایشی آلوده و… نیز می‌تواند انتقال دهنده ویروس باشد. بیشترین راه انتقال هپاتیت C نیز تماس با خون فرد آلوده است که از این طریق بیماری هپاتیت C در گروه‌هایی که مبادرت به مصرف مواد تزریقی می‌کنند، محتمل‌تر است. نکته مهم آن است که بدانیم هپاتیت قابل درمان است.

رییس اداره هپاتیت وزارت بهداشت با اشاره به افزایش سواد سلامت درباره هپاتیت‌ها، گفت: متاسفانه بیماری هپاتیت مزمن خاموش و بی‌سر و صدا است و بیمار در فاز مزمن بی‌علامت است، اما ناقل بیماری است. الان افراد با مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی، خدمات تشخیصی دریافت می‌کنند. حتی در گروهی از مبتلایان کمتر برخوردار هپاتیت C، درمان رایگان انجام می‌شود. درمان یک بیمار مبتلا به هپاتیت C از شناسایی تا درمان ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد. خوشبختانه دیگر هپاتیت C کاملا درمان پذیر است و بیمار مبتلا به هپاتیت C نباید بترسد و باید برای درمان به موقع اقدام کند. درمان هپاتیت B هم در بلند مدت امکان پذیر است.

مشکلات تامین کیت تشخیصی بیماری به دنبال تحریم‌ها

وی با اشاره به تاثیر تحریم‌ها در شناسایی مبتلایان هپاتیت، تاکید کرد: در حال حاضر کیت‌های تشخیص سریع هپاتیت را به زحمت به دست می‌آوریم و برای تشخیص بیماری بیشتر از روش اِلایزا استفاده می‌کنیم و این باعث تاسف است که چرا تهیه کیت تشخیص سریع هپاتیت باید با مشکل تحریم روبرو باشد. به علت تحریم‌ها به سختی توانستیم کیت‌های تشخیصی سریع مورد تایید سازمان جهانی بهداشت را در اختیار تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار دهیم، اما با این حال دو محور فعال را برای هپاتیت دنبال کردیم؛ اقدام اول واکسیناسیون علیه هپاتیت B است چراکه این بیماری قابل کنترل و پیشگیری است، ولی در زمینه هپاتیت C مهمترین اقدام و اولویت، شناسایی و درمان است.

هپاتیت C درمان پذیر است

او تاکید کرد: لازم به ذکر است بهترین اقدام برای پیشگیری از هپاتیت B تزریق سه دز واکسن هپاتیت B است و بهترین راه پیشگیری از هپاتیت C درمان به موقع این بیماری است. این بیماری امروزه قابل درمان کامل است و امکان درمان آن در کشور وجود دارد.