توصیه‌های بهداشتی و تغذیه‌ای برای تهیه نذری در ماه محرم

دکتر پژمان بختیاری‌نیا با اشاره به ادای نذری در ماه محرم در حجم زیاد اظهار کرد: بیشتر این نذری‌ها به صورت طبخ غذا و پخش آن میان مردم انجام می‌شود. با توجه به اینکه این غذاها بین افراد زیادی توزیع می‌شوند، در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی و تغذیه‌ای می‌توانند در کوتاه مدت سبب گسترش بیماری‌های واگیردار یا مسمومیت‌های غذایی بین مصرف‌کنندگان شود و در درازمدت ابتلا به اضافه وزن و چاقی و  بیماری‌های غیرواگیر را افزایش دهد.

وی افزود: با عملی کردن موارد ساده می‌توان غذای سالم هم از نظر بهداشتی و هم از نظر تغذیه‌ای تهیه کرد و به حفظ سلامت کسانی که این غذاها را مصرف می‌کنند کمک کرد تا از این طریق نذر خود را به معنی واقعی ادا کرد.

توصیه‌هایی برای خرید مواد اولیه

رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: توصیه می‌شود مواد اولیه مانند گوشت دام و طیور مورد مصرف را از مراکزی تهیه کنند که تحت نظارت دامپزشکی و مراکز بهداشتی هستند. روغن مورد نیاز نیز تنها از انواع روغن مایع شامل مایع معمولی و مایع مخصوص سرخ کردن انتخاب شود.

بختیاری‌نیا بیان کرد: نمک دریا و سنگ نمک اغلب دارای ناخالصی‌های زیادی هستند که برای کبد و کلیه زیان‌آور است بنابراین نمک مورد نیاز تنها از انواع نمک‌های یددار تصفیه شده تهیه شود.

وی افزود: از خرید و انبار کردن نمک به مقدار زیاد باید خودداری و نمک خریداری شده در ظروف در بسته و غیرقابل نفوذ به نور نگهداری شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: مواد اولیه بهداشتی و پاستوریزه مانند کشک، شیر یا ماست باید از نوع پاستوریزه تهیه و از انواع پاستوریزه کم چرب استفاده شود.

چگونگی پخت سالم غذای نذری 

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: برای تهیه غذا از سرخ کردن غذاها تا حد امکان اجتناب شود. در مواردی که نیاز به سرخ کردن مواد غذایی وجود دارد نیز تنها از روغن مایع مخصوص سرخ کردن استفاده شود.

وی عنوان کرد: از مصرف دنبه گوسفند برای سرخ کردن مواد اولیه خودداری شود زیرا دنبه و روغن‌های حیوانی موجب افزایش کلسترول بد خون می‌شود.

بختیاری‌نیا بیان کرد: به طور کلی غذاها باید کم چرب تهیه شوند؛ به طور مثال پوست و چربی مرغ یا چربی قابل رویت گوشت را باید پیش از طبخ جدا کرد.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکیجندی شاپور اهواز گفت: از مصرف زیاد روغن در تهیه غذاها خودداری شود و بهتر است از غذاهای آب‌پز و یا کبابی استفاده شود.

وی عنوان کرد: توصیه می‌شود کره روی برنج ریخته نشود و از بسته‌های جداگانه و کوچک کره استفاده شود. در صورت استفاده از این کره‌ها به دلیل این که به سرعت آب و وارد غذا می‌شوند، نباید آن را روی برنج داغ قرار داد.

لزوم پخت کامل مرغ و گوشت برای پیشگیری از انتقال بیماری‌ها

بختیاری‌نیا بیان کرد: مرغ و انواع گوشت چه به صورت آب‌پز و چه به صورت کبابی باید کاملا پخته شوند تا از انتقال بیماری‌های واگیر جلوگیری شود.

وی گفت: برای تهیه انواع خورش‌ها و سبزی‌های مصرفی از قبیل کدو، بادمجان، کرفس و سبزی قورمه باید با روغن کم و به مدت کوتاه تفت داده شوند. در پخت کباب ‌کوبیده دقت شود که از گوشت کم چرب استفاده شود و تمام قسمت‌های آن به طور یکنواخت مغزپخت شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان تاکید کرد: از سوزاندن غذا در زمان کباب کردن یا پخت خودداری و از مصرف بخش‌های سوخته غذا نیز پرهیز شود.

بختیاری‌نیا بیان کرد: با توجه به اینکه نقــش مهــم و موثر سبزی‌ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری ‌های قلب ‌و ‌عروق، سرطان، بیماری ‌های گوارشی و غیره به اثبات رسیده است باید غذاهای مختلفی که حاوی سبزی هستند، پخته شوند بنابراین تهیه غذاهایی مثل لوبیاپلو، شویدپلو و باقلا ‌پلو به منظور افزایش مصرف انواع سبزی و حبوبات توصیه می‌شود.

وی افزود: در صورت استفاده از حبوبات و مواد اولیه‌ای که امکان وجود سنگ در آن‌ها هست باید از انواع پاک شده استفاده شود یا آن‌ها را به دقت پاک کرد. قبل از پخت، حبوبات را به مدت حداقل چهار ساعت در آب خیسانده و پس از دور ریختن آب باقیمانده، حبوبات را به غذا اضافه کنید.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان گفت: با توجه به نقش نمک در افزایش فشار خون باید از حداقل مقدار نمک در پخت غذاها استفاده کرد.

وی با بیان اینکه آبگوشت نباید به صورت پرچرب تهیه شود، افزود: به جای نوشابه‌های گازدار باید از دوغ پاستوریزه و یا آب برای نوشیدن استفاده کرد و می‌توان با اضافه کردن سبزی‌های معطر، دوغ را خوش طعم‌تر کرد.

بختیاری‌نیا گفت: توصیه می‌شود از استفاده زیاد از شکر برای تهیه شله ‌زرد، انواع شربت‌ها و نذری‌های شیرین خودداری کرد. در مراسم‌ها به جای قند و شکر برای مصرف چای نیز می‌توان از کشمش و خرما استفاده کرد.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: چنانچه کسی نذر توزیع شیر دارد باید از شیرین کردن آن خودداری کند.

وی با تاکید بر تهیه غذای نذری به مقدار مورد نیاز به منظور پیشگیری از دور ریختن اضافی غذا گفت: باید باقی‌ مانده غذاها را در یخچال و سردخانه نگهداری و از گرم کردن چند باره آن خودداری کرد.

چگونه آش سالم تهیه کنیم؟

بختیاری‌نیا بیان کرد: آش‌ها بهترین غذاهایی هستند که به عنوان نذری تهیه می‌شوند البته به شرط این که یک وجب روغن روی آن‌ها نباشد.

وی افزود: بهتر است توزیع میوه هم به عنوان یکی از مواد غذایی که می‌شود نذر کرد، در نظر گرفته شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: برای تهیه غذا نباید از مواد اولیه‌ای که تاریخ مصرف آن منقضی شده است استفاده کرد. در زمان پخت غذا نیز نباید از روزنامه به عنوان دم‌کنی استفاده کرد و باید از ظروف استیل یا ظروف تفلون بدون خراشیدگی استفاده کرد.

بختیاری‌نیا گفت: از سرو چای در لیوان‌های پلاستیکی شفاف و یا غذا در ظروف پلاستیکی  باید خودداری کرد. استفاده از ظروف پلاستیکی برای ارائه نوشیدنی‌ها و غذاهای سرد بلامانع است.

وی با بیان اینکه در توزیع غذا، بهتر است از ظروف یکبار مصرف بر پایه گیاهی استفاده شود، افزود: از برگرداندن روغن استفاده شده به ظرف اصلی و یا استفاده مکرر از روغن سوخته شده اکیدا خودداری شود.